Impact van social media
Sociale media speelt een complexe rol in de mentale gezondheid van jongeren. Aan de ene kant kan het een bron van steun en verbinding zijn. Jongeren kunnen namelijk op laagdrempelige manier informatie verkrijgen en steun krijgen van leeftijdsgenoten. ‘Sociale steun is een heel belangrijk iets wat voor depressieve jongeren heel goed kan werken,’ aldus Stikkelbroek.Aan de andere kant heeft social media ook negatieve effecten. ‘Social media creëert een bubbel waarin jongeren continu worden blootgesteld aan schadelijke content. Dit kan leiden tot een competitie van wie het erger heeft, of het uitwisselen van zelfbeschadigingstactieken.’ Ze benadrukt ook het effect van perfecte beelden die anderen etaleren op social media. ‘Jongeren krijgen het idee dat ze altijd gelukkig en succesvol moeten zijn, terwijl ze hun eigen gevoelens van binnen kennen,’ legt ze uit.
Behandelingen
Bij velen werkt cognitieve gedragstherapie (CGT) goed, maar niet bij iedereen. Yvonne Stikkelbroek vertelt dat ongeveer vijftig procent van de jongeren effectief reageert op CGT. Echter, veel jongeren blijven desondanks klachten houden, wat de kans op terugval vergroot. ‘We moeten duidelijker zijn tegen jongeren en aangeven dat de behandeling niet altijd aanslaat bij iedereen, en dat het niet aan hen ligt,’ zegt ze.
Verwachtingsmanagement is cruciaal bij het starten van een behandeling. Hiervoor pleit Stikkelbroek bij de intake. ‘Het is belangrijk om uit te leggen dat we soms niet weten waarom een behandeling wel bij de een werkt en niet bij de ander. We moeten jongeren verzekeren dat we op zoek gaan naar iets anders als de eerste behandeling niet werkt.’
Daarnaast spelen bijkomende psychische problemen een rol in de effectiviteit van behandelingen. Stikkelbroek legt uit dat verschillende factoren, zoals een laag zelfbeeld of perfectionisme, kunnen beïnvloeden hoe goed een behandeling aanslaat.
Als hulpverleners of ouders vragen hebben, dan kunnen ze consultatie of een second opinion aanvragen bij Depressie expertisecentrum Jeugd GGZ Oost Brabant.Terugvalpreventie
Onderzoek toont aan dat jongeren ondanks een succesvolle behandeling vaak terugvallen. Stikkelbroek werkt aan een programma genaamd Stay fine, dat technologie inzet om terugval te voorkomen. Dit is een grootschalig onderzoek waarbij jongeren ondersteund worden met een smartphone-app en een smartwatch. ‘Het idee is dat ze op laagdrempelige manier geholpen worden door ervaringsdeskundigen en dat ze inzicht krijgen in hun eigen patronen door technologie.’
Ervaringsdeskundigen, mensen die zelf een depressie hebben meegemaakt, spelen een belangrijke rol in het programma. ‘Ze spreken de taal van de jongeren en bieden laagdrempelige en begrijpelijke ondersteuning,’ aldus Stikkelbroek. De onderzoeker benadrukt het belang van dergelijke innovatieve en toegankelijke manieren om terugval te voorkomen. ‘We hopen hiermee meer jongeren te bereiken en effectieve preventie mogelijk te maken.’
Wil je weten hoe technologie ingezet wordt bij terugvalpreventie? Beluister dan de podcast waar Yvonne Stikkelbroek meer vertelt over het Stay fine-programma en de rol van ervaringsdeskundigen.
Over de RINO Groep PodcastDe RINO Groep Podcast is een podcastserie over psychologie en de mens achter de wetenschapper. Met deze podcastserie wil de RINO Groep ggz-professionals enthousiasmeren voor het doen van wetenschappelijk onderzoek door te laten zien dat wetenschap meer is dan SPSS en soms ook heel grappig, spannend en verbindend kan zijn.
Presentatie: Jan Meijroos en Maaike Bos
Productie: Byline