Prof. dr. Jim van Os is psychiater, voorzitter van de divisie Hersenen bij het UMC Utrecht en veelgehoord spreker vanwege zijn maatschappijbrede en vernieuwende visie op de ggz, waarin hij pleit voor een radicale verandering van de ggz als systeem. Omdat Van Os daar uitgebreid over kan en wil vertellen, presenteren we zijn verhaal in twee delen: In het eerste deel praten we over de knelpunten in de huidige ggz en wat daaraan ten grondslag ligt: de marktwerking in de zorg. In het tweede deel gaan we dieper in op ‘De Nieuwe GGZ’, een concept voor de ggz zoals het er volgens Van Os uit zou moeten zien.
Goede zorg voor grotere groep mensen
Van Os over de huidige ggz: ‘Er werken goed opgeleide professionals die over het algemeen een goed idee hebben van de zorgbehoefte en voortdurend bereid zijn tot discussie.’ De pijn zit volgens hem in het feit dat men niet in staat is om een systeem te organiseren dat gericht is op ‘zo goed mogelijke zorg voor een zo groot mogelijk groep’. Volgens Van Os komt dit doordat er te veel kaders en specialismen zijn waarachter men zich verschuilt. Hij legt in deze podcastaflevering uit welke problemen dat met zich meebrengt.Ook bij de manier van diagnosticeren zet Van Os vraagtekens. ‘Veel diagnostiek is flut.’ Hij is geen fan van allerlei labels en sublabels, maar pleit voor het gebruik van tien grote syndromen of spectra, vergelijkbaar met het benoemen van een syndroom in het autistische spectrum. Hij vertelt waarom dat veel beter werkt dan de huidige aanpak.
Transformeren
Uiteindelijk hoopt Van Os dat de huidige ggz helemaal op de schop gaat. ‘Ik wil niet herstructureren maar transformeren.’ Van Os vertelt over veranderateliers in Doetinchem en Deventer waar geëxperimenteerd wordt met een andere manier van zorg verlenen, gebaseerd op meer integraal samenwerken. In deze veranderateliers zet hij met alle betrokken stakeholders (‘iedereen helpt elkaar’) de eerste stappen naar een Publieke GGZ. Hij legt uit hoe men daar te werk gaat en hoe deze nieuwe ggz eruit komt te zien. ‘Als de overheid geen visie meer ontwikkelt, dan moeten we het bottom-up doen. Waarom zouden we dat niet kunnen? We hebben geen keuze.’In deel 2 van dit tweeluik spreken we Jim van Os over de inrichting van de ‘Nieuwe GGZ’. Die aflevering kun je vanaf 15 mei beluisteren.
Meer weten over de visie van prof. dr. Jim van Os?
Luister naar deze aflevering van de RINO Groep Podcast.