Stress reguleren en samen ontdekken
Het gedrag bij geadopteerden en pleegkinderen is divers. Van lastig te troosten tot zichzelf opsluiten in de slaapkamer, van snel boos worden bij (kleine) taakjes tot problemen met vertrouwen. Deze gedragspatronen zijn vaak terug te voeren naar het prille begin van iemands leven: ‘Als je als kind niet welkom bent, en dat voel je al heel jong, al in de eerste maanden van je leven, is het later heel moeilijk om je eigen plekje in de wereld te vinden’, aldus Vinke. ‘Als je in de eerste levensmaanden een hele heftige, traumatische ervaring beleeft, is dat veel impactvoller dan wanneer zoiets twee of drie jaar later plaatsvindt.’ Angsten, stress en gevoelens van moeders tijdens de zwangerschap maar ook uitspraken als “je hebt mijn leven verpest’ of “je bent een rotkind” slaan hele jonge kinderen al op.’Wanneer (pleeg- of adoptie-)ouders met hun kinderen voor het eerst bij Vinke op afspraak komen, kijkt ze om te beginnen naar de lichaamstaal van ouders en kind en hun relatie. Zitten ouders en kind ver uit elkaar of juist dichtbij elkaar? Voert de vader of moeder het woord, of mag het kind zijn verhaal doen? Ze probeert eventuele spanning weg te nemen en stress te reguleren. ‘Ik zeg ook nooit “We gaan dit fixen”, ik hanteer veel liever “we gaan samen op onderzoek om te zien wat we allemaal kunnen ontdekken.”’
Kind-gecentreerde benadering
Vinke pleit er met kracht voor dat pleegzorg en adoptie toch vooral kind-gecentreerde maatregelen blijven waarbij beide ouderparen een eigen rol hebben, verbonden rondom het kind. Waar geadopteerden en pleegkinderen ieder op eigen manier uitzoeken en uitvinden hoe ze willen omgaan met informatie, relaties met geboorte gezin, cultuur en zo veel mogelijk zelf bepalen of en hoe contact wordt vormgegeven. Daar valt wat haar betreft nog een wereld te winnen.Voor hulpverleners heeft ze een hele belangrijke tip: ‘Kijk altijd naar de kwesties rond bestaansrecht en bestaanszekerheid. Kijk niet sec alleen naar de aanmeldingsklacht zoals angsten, concentratie of sociale vaardigheidsproblemen, maar ga terug naar iemands levensverhaal en ervaringen. En doe hetzelfde voor beide ouderparen.’
Meer weten de ervaringen en begeleidingsmethodes van dr. Anneke Vinke?
Luister naar deze aflevering van de RINO Groep Podcast.