Keuzemodules GZ K&J en GZ V&O

Inhoud
Deze keuzemodule biedt een integratief raamwerk voor interculturele diagnostiek en effectieve behandelinterventies voor vluchtelingengezinnen.

Cumulatieve stress als gevolg van traumatische ervaringen, gedwongen migratie en huidige sociale onzekerheden, vormt een verhoogd risico voor psychische problemen bij vluchtelingen. Voortdurende stress heeft schadelijke gevolgen voor de biopsychosociale ontwikkeling van het kind. Door hun eigen klachten ten gevolge van de traumatische ervaringen en bijkomende stressoren kunnen veel ouders onvoldoende emotioneel beschikbaar zijn voor hun kinderen, waar kinderen juist behoefte hebben aan bescherming, veiligheid en ondersteuning.

Een contextuele zorgvuldige diagnostiek is noodzakelijk om de problematiek in kaart te brengen en gerichte behandeldoelen te formuleren, met oog voor de culturele achtergrond, de bredere socio-politieke context en ontwikkelingsfasen. Wat zijn de voorwaarden voor effectieve traumabehandeling van een gevlucht kind en hoe integreer je die met gezinsbehandeling? Hoe versterk je de veerkracht van zowel het kind als gezin?

De eerste lesdag zal staan in het teken van individuele en relationele gevolgen van cumulatieve stress: contextuele en cultuur sensitieve diagnostiek. De tweede lesdag zal gaan over integratieve behandeling van kinderen en gezinnen. De laatste lesdag behandelt de therapeutische keuzes, knelpunten en het versterken van veerkracht.

Waarom kiezen voor deze module?
(vanuit eerdere evaluaties)

• Hele interessante keuzemodule. Beide docenten hebben veel kennis en ervaring en gebruiken praktijkvoorbeelden. Bijzonder hoe de lessen praktisch relevant waren, terwijl weinig cursisten met vluchtelingen werkten. Het ging veel over je basishouding, communicatie, interesse en openheid.
• Inspirerend. Veel gebruik van praktijkvoorbeelden, dat is leerzaam en geeft meer inzicht in de mogelijkheden om de kennis vorm te geven in de praktijk.
• Mooie verdiepende cursus. Zowel op kennisgebied als vaardigheden gebied bracht het me veel. Deskundigheid en expert positie van docenten was inspirerend.

Inhoud
GZ-psychologen in opleiding leren een keur aan ‘bewezen werkzame’ methoden en technieken om cliënten te helpen hun klachten en symptomen te verlichten en disfunctionele gedragspatronen te doorbreken.
 
De opleiding is minder gericht op de ontwikkeling van vaardigheden, waarmee het directe contact tussen cliënt en therapeut zelf een diagnostisch en therapeutisch instrument is. Deze module heeft als doel om GZ-psychologen in opleiding te helpen om diagnostisch en therapeutisch gebruik te maken van de ervaringen die cliënt en therapeut aan elkaar opdoen in het therapeutisch contact zelf.
Cursisten gaan zich drie dagen verdiepen in het werken met en vanuit de therapeutische relatie.
Het opdoen en verbeteren van diagnostische en therapeutische vaardigheden op het gebied van het werken met het hier-en-nu van de therapeutische relatie staat centraal, naast het vergroten van kennis en inzicht.
 
De cursus heeft het karakter van een workshop waarin in een veilige en opbouwende sfeer veel wordt geoefend met rollenspellen. Er wordt aandacht geschonken aan het maken van vertaalslagen naar het werk op de werkvloer.
 
De cursus heeft drie pijlers: (1) diagnostiek in/van de therapeutische relatie, (2) empirisch gevalideerde up-to-date theorievorming over de therapeutische relatie en (3) therapeutisch werken in/met de therapeutische relatie. Elke lesdag richt zich -in genoemde volgorde- op een van deze drie pijlers. Er wordt veel aandacht besteed aan het reflecteren op en oefenen met ervaringen die de deelnemers in hun eigen praktijk hebben opgedaan.

GZ differentiatie
V&O/ K&J ( accent volwassenen)  

Docenten
Anton Hafkenscheid en Mirjam Hospers 

Data en tijden
Woensdag 4, 11 en 18 juni   
Vrijdag 6, 13 en 20 juni 
10.00 - 17.00 uur

Locatie
RINO Groep La Vie, Utrecht 

Interview

‘Steeds vaker gedraagt de patiënt zich niet zoals het behandelprotocol voorschrijft’

Inhoud
Uit onderzoek is gebleken dat mensen die geluk belangrijk vinden en het expliciet proberen na te streven, dat juist moeilijker bereiken en zich eenzamer voelen dan mensen die dit niet doen.

Geluk wordt hierbij gezien als de aanwezigheid van positieve en de afwezigheid van negatieve emoties.
In de huidige hulpverlening wordt - impliciet - nog altijd uitgegaan van dit geluks-uitgangspunt. De huidige behandelprotocollen bevatten veel technieken gericht op het afkomen van klachten als angst en depressie. Hoewel ze zeker kunnen helpen, helpen ze niet iedereen en vallen mensen vaak terug.

De laatste jaren is in de gedragstherapie ook een verrassend ander perspectief op geestelijke gezondheid en geluk ontwikkeld wat uitgaat van de veronderstelling dat psychologische pijn een onlosmakelijk deel van het menselijk bestaan is en een eigen plek verdient.

In Acceptance and Commitment Therapy is het ruimte maken voor ongemakkelijke emoties en de strijd hiertegen staken, een belangrijke voorwaarde voor het daarna opnieuw kunnen kiezen voor activiteiten die er werkelijk toe doen.
In de cursus ACT zult u zelf ondervinden dat dit ‘ruimte maken’ iets geheel anders is en veel meer omvat dan het simpele advies ‘het accepteren’, aangezien accepteren niet iets is wat u kunt ‘doen’. En toch is het een vaardigheid die geleerd kan worden.

Doel
In deze cursus is het allereerst de bedoeling om de 6 verschillende kernprocessen van ACT zèlf te ervaren door middel van experiëntiële oefeningen, verhalen, metaforen en paradoxen.
Deelnemers worden aangemoedigd op zoek te gaan naar nieuwe ervaringen die iets buiten de eigen comfort-zone liggen. Dit is belangrijk omdat ACT niet zozeer in eerste instantie een beroep doet op ‘begrijpen’ en ‘technische therapeutische vaardigheden’, maar meer een andere manier van in het leven staan is die nieuwe perspectieven opent. Vanuit deze eigen ervaring kunnen de processen beter overgedragen worden aan cliënten.

GZ differentiatie
V&O/ K&J

Docenten
Paul Korsten, Ellen Breewsma-Geurts, Gert-Jan Prosman

Data en tijden
Woensdag 4, 11 en 18 juni 
Donderdag 5, 12 en 19 juni 
Vrijdag 6, 13 en 20 juni 
10.00 - 17.00 uur

Locatie
RINO Groep, Utrecht

Interview

'Gedragstherapie is lang gedragstechnologie geweest’

Inhoud
Crisisinterventie is de veiligheidspin van de GGZ; zonder goede acute zorg en crisisinterventie is adequate behandeling onmogelijk. Diagnostiek en behandeling van suïcidale crises is er een belangrijk onderdeel van.

In de lessen zal het accent liggen op een verdieping van kennis en verwerven van vaardigheden in acute interventies gericht op suïcidaliteit, agressie en acute psychosen (‘verwarde mensen’). Je leert kritisch te kijken naar de praktijk van de spoedeisende psychiatrie. Omdat het letterlijk om leven of dood gaat, heeft suïcidepreventie hierbij de meeste aandacht.

GZ differentiatie
V&O/ K&J ( accent volwassenen)

Docenten 
Bert van Luyn, Steven Radsteake en Thijs Hey

Data en tijden
Woensdag 4, 11 en 18 juni 
Lesdag 1 en 2 van 9.00- 17.30 uur en lesdag 3 van 9.30-12.30 uur

Locatie
RINO Groep, Utrecht

Inhoud
Inleiding in de diagnostiek, indicatiestelling en behandeling van kinderen, jongeren en volwassenen met genderdysforie.

De afgelopen jaren is de aandacht voor mensen die worstelen met genderidentiteitsproblemen sterk toegenomen. Niet alleen is daarmee het aantal personen dat medische hulp zoekt voor een genderbevestigende behandeling zeer fors gestegen, ook in het bredere veld van GGZ melden zich steeds meer mensen voor hulp. Deze sociaal-maatschappelijke verandering en de toegenomen genderdiversiteit en het thema transgender vragen dus ook van de aankomende GZ-Psycholoog om kennis en technieken hoe met deze groep hulpvragers om te gaan.
 
Deze cursus biedt een brede theoretische basis op het gebied van diagnostiek, indicatiestelling en behandeling bij personen met genderdysforie en de klinische uitdagingen daarbinnen. De cursist wordt uitgedaagd aandacht te geven aan genderdiversiteit en seksualiteit binnen de GGZ en reflecteert op diens waardevolle bijdrage aan transgenderzorgverlening als GGZ professional. De cursus heeft een sterk interactief karakter en maakt zowel gebruik van professionele deskundigheid als ervaringsdeskundigheid om kennis te vergroten. 

De eerste lesdag geeft een breed overzicht van het genderspectrum, ontwikkelingspaden en visies over etiologie van genderdysforie. De cursist krijgt zicht op veel voorkomende comorbiditeit en klinische uitdagingen binnen de transgenderzorg aan kinderen, jongeren en volwassenen.

Tijdens de tweede lesdag krijgt de cursist een introductie in de medische genderbevestigende behandelmogelijkheden. Daarnaast wordt het thema seksualiteit bij genderdysforie uitgebreid behandeld. Seksuologische problematiek, invloed van medische genderbevestigende behandeling op seksualiteit en het bespreekbaar maken van seksualiteit en genderdiversiteit in de spreekkamer van de psycholoog staan centraal.

De derde lesdag staat in het teken van personaliseren van de opgedane kennis. Cursisten kunnen eigen casuïstiek inbrengen en de docenten worden ondersteund door ervaringsdeskundigen die opgedane ervaringen met de cursusgroep delen en participeren in verschillende oefeningen.

GZ differentiatie
V&O/ K&J

Docenten
Thomas Steensma e.a.
 
Data en tijden
Donderdag 5, 12 en 19 juni 
10.00 - 17.00 uur

Locatie
Rotterdam
 

Inhoud
Jongeren met ernstige gedragsproblemen zijn zeer moeilijk te behandelen. De evidentie is dat met gezinsgerichte interventies zoals met RGT (relationele gezinstherapie), MST en MDFT het meeste effect behaald kan worden. Ook CGT kan effectief zijn maar het is zo moeilijk deze jongeren te motiveren om in behandeling te komen en te blijven. Outreachende zorg geeft dan de meeste kans, zeker ook als het systeem erbij betrokken wordt. Juist ouders, familie en omgeving (school) kunnen deze jongeren uiteindelijk beïnvloeden en positieve veranderingen bestendigen. Toch kiezen veel behandelaren ervoor om individueel te starten omdat dit het ' makkelijkst' of het 'veiligst' voelt. Het is spannend en eist veel van je om een gezin binnen te stappen waar zich veel conflicten afspelen, waar je de taal niet/beperkt van spreekt en de cultuur vaak zo anders is dan waar jij vandaan komt. Hoe introduceer je jezelf, wie adresseer je als eerste en waarom, wat zijn de eerste zaken die je bespreekt? Hoe ga je om met beschuldigingen naar eerdere 'foute' zorg, als ze jou klemzetten met eisen of boos op je worden? 

De drie dagen zullen ingaan op de meest voorkomende patronen in deze gezinnen, hoe je directief kan zijn zonder te beschuldigen, een werkrelatie kan opbouwen waardoor alle gezinsleden zich gehoord/begrepen kunnen voelen en samen met hen een thema kan bouwen over wat er met het gezin aan de hand is en waar de gedragsveranderingen logisch uit volgen.

De methodiek komt vooral voort uit de systeemtheorie en CGT. Mirjam en Erik zijn vooral opgeleid in RGT, maar zullen ook de interventies MST en MDFT bespreken.

Naast veel informatie en filmpjes zal er vooral geoefend worden, juist omdat systeeminterventies veel van je vragen op veel niveaus. Ook het non-verbale aspect van de werkrelatie zal met de cursisten besproken worden omdat cliënten juist in deze spannende gesprekken eerder op de non-verbale communicatie letten.

GZ differentiatie
V&O/ K&J (accent jongeren)
 
Docenten
Mirjam Heinemans en Erik Jongman

Data en tijden
Woensdag 4, 11 en 18 juni
10.00 - 17.00 uur

Locatie
RINO Groep, Utrecht

Interview

'Ook therapeuten kunnen soms vanuit goede intenties het verkeerde doen’

Inhoud
Wel eens nagedacht om je te specialiseren als klinisch neuropsycholoog? In deze keuzemodule krijg je in drie dagen een mooi overzicht van het werkveld en de werkzaamheden van de klinisch neuropsycholoog. Van specialistische diagnostiek tot behandeling na hersenschade of hersenziekte. Diverse docenten die werkzaam zijn binnen verschillende settings geven een masterclass over hun expertise-gebied. Aan het eind van de module heb je meer zicht op werken als ‘klinisch neuropsycholoog.
 
De docenten die een masterclass geven zijn Esther van den Berg, Lize Jiskoot, Ellen Nobel, Irene Huenges Wajer, Carla Ruis en Evelien van Valen. Het programma is divers en verdiepend: de rol van de neuropsycholoog bij wakkere hersenoperaties, diagnostiek en behandeling bij een subarachnoidale bloeding, expert diagnostiek bij frontotemporaal dementie, ontwikkelingen in de diagnostiek bij migranten, het vertalen van de bevindingen van een neuropsychologisch onderzoek naar een behandelplan en het onderkennen en bespreken van onderpresteren bij neuropsychologisch onderzoek.
 
Niet alle onderwerpen zullen dus meteen toepasbaar zijn in het dagelijkse werk van een GZ-psycholoog, maar hopelijk prikkelen ze je tot verdere ontwikkeling in de neuropsychologie. Overigens zijn de lessen te volgen als je het vak neuropsychologie nog niet in de GZ-opleiding hebt gehad.

GZ differentiatie
V&O/ K&J ( accent volwassenen)

Docenten
Evelien van Valen, Lize Jiskoot, Ellen Nobel

Data en tijden
Vrijdag 6, 13 en 20 juni 2025
10.00 - 17.00 uur

Locatie
Utrecht, RINO Groep

Inhoud
Vanaf onze geboorte tot onze dood hebben we relaties. Levensgebeurtenissen zoals overlijden van geliefden, onbevredigende relaties, verhuizingen, verlies van werk en/of traumatische gebeurtenissen worden door velen als ingrijpend ervaren. Centraal staat daarbij dat er verandering optreedt in hoe je je tot de mensen om je heen verhoudt. Interpersoonlijke psychotherapie stelt deze interpersoonlijke omstandigheden centraal. De hechtingstheorie is een belangrijke peiler waarop deze behandelmethode is ontwikkeld. Het bijzondere aan IPT is dat deze veel ruimte biedt aan de therapeut om vorm en inhoud aan de behandeling te geven, passend bij problematiek en aard van de patiënt. Een warme, open en respectvolle relatie tussen patiënt en behandelaar zijn kenmerkend.
In deze driedaagse cursus bespreken we de theorie van IPT,  demonstreren we een aantal interventies en gaan we daarmee in subgroepen ook oefenen.
Je kiest voor deze keuzemodule wanneer je:
•        Een leuke en stimulerende therapievorm wilt toevoegen aan je behandelarsenaal;
•        Interesse hebt in een andere manier van werken en denken dan in de meest gangbare behandelmethodes geboden wordt;
•        Jezelf een effectieve, eenvoudig toepasbare behandelvorm voor patiënten met een stemmingsstoornis (of PTSS) wilt aanleren;
•        Patiënten wil behandelen die soms moeite hebben met protocollaire behandeling vanuit de cognitieve gedragstherapie.

GZ differentiatie
V&O/ K&J ( accent V&O)

Docent
Kosse Jonker 
 
Data en tijden 
Dinsdag 3, 10 en 17 juni  
Vrijdag 6, 13 en 20 juni 2024
10.00- 17.00 uur
 
Locatie
RINO Groep, Utrecht

* Deelnemers uit de F en N groepen zijn uitgesloten van deelname.

 

Inhoud
Ondanks het feit dat iedereen regelmatig met verschillende vormen van verlies te maken heeft, kan het erg moeilijk zijn om daar mee om te gaan. Zeker verlies door een overlijden kan tot grote psychische ontregeling leiden en daarnaast op onbegrip van de omgeving stuiten. Bovendien ervaren professionals in de klinische praktijk geregeld handelingsverlegenheid bij cliënten in rouw. Deze keuzemodule biedt een inzicht in hoe rouw door dood op verschillende leeftijden wordt ervaren en geeft aanwijzingen hoe dood bespreekbaar is te maken en, indien nodig, complicaties in rouw zijn te behandelen. Het is een ervaringsgerichte keuzemodule, waarin naast het bespreken van theorie aan de hand van voorbeelden uit de praktijk ook praktisch geoefend wordt. Het oefenen biedt de mogelijkheid om de eigen houding ten aanzien van de dood te onderzoeken, zodat de eigen rouwreacties of visies over de dood de behandelaar niet tijdens een sessie overvallen en beperken. Er is ruimte voor het bespreken van casuïstiek.
 
Opbouw:

• De eerste lesdag: determinanten en mediatoren van een rouwproces van zowel kinderen als volwassenen. Hierbij komt onder andere de invloed van ontwikkeling tot volwassenheid en daarna aan de orde. De invloed van verschillende manieren van overlijden op rouw en culturele verschillen worden besproken.
• De tweede lesdag: de zorgpiramiden bij rouw, het onderscheid tussen ‘normale’ en gecompliceerde rouw, diagnostiek en behandelingen voor verschillende leeftijden.
• De derde lesdag: verschillende oude en nieuwe rouwmodellen. Hoe die als handvat – niet als harnas - kunnen worden ingezet bij begeleiding en behandeling. Het belang van het erbij betrekken van het systeem en suggesties hoe dat te doen komen ook deze les aan de orde.

Inhoud 
Kennis over slaap is bij veel psychologen beperkt en in de collegebanken wordt er niet of nauwelijks aandacht besteed aan slaap en behandeling van slaapstoornissen. Dat terwijl de invloed van slaap op soma én psyche enorm is en slapen met beweging en voeding de basispijlers voor een goede gezondheid zijn. Het is tijd om hier verandering in te brengen!
 
Veertig procent van de Nederlanders slaapt slecht en bij 25% is er sprake van een slaapstoornis. Bij 75% van de mensen die binnen de GGZ in behandeling zijn spelen slaapproblemen een rol in de klachten.
Waar eerder werd gedacht dat slecht slapen een symptoom of gevolg was van psychische klachten, blijkt inmiddels uit steeds meer onderzoek dat slaapproblemen (mede)oorzaak zijn van allerlei psychische stoornissen. Slapeloosheid is zelfs de belangrijkste risicofactor voor het krijgen van een depressie. 

Iedereen slaapt, maar helaas slaapt niet iedereen goed. Slaapproblemen worden nog te vaak gezien als iets waar nu eenmaal weinig aan te doen is, of passend bij de reden waarvoor iemand zorg krijgt. Die aanname willen we graag ontkrachten. Met interventies die aansluiten op de doelgroep en de setting waarin deze doelgroep zich bevindt, kan de slaap verbeteren en daarmee de kwaliteit van leven van de cliënten. 
Zestig procent van de mensen met slapeloosheid krijgt slaapmedicatie voorgeschreven bij een eerste bezoek aan de huisarts. In klinische- en intramurale settings is dit percentage nog veel hoger, terwijl al jaren bekend is dat cognitieve gedragstherapie effectiever is en op langere termijn betere resultaten laat zien. Hoog tijd dus om slaap te integreren in onze behandelingen. En hoe je dat doet voor jouw cliënten? Dat leer je in deze keuzemodule. 
 
Wat leer je?
Na het volgen van deze driedaagse keuzemodule hebben PioG’s kennis over gezonde slaap, de mechanismen die de slaap reguleren, functies van slaap en over verschillende slaapstoornissen. Zij kunnen diverse problemen op het gebied van slaap herkennen, diagnosticeren en weten welke klachten ze kunnen behandelen en welke ze moeten doorverwijzen. Ze hebben concrete handvatten om slaapproblemen in hun eigen setting te behandelen, met de toepassing van interventies vanuit de cognitieve gedragstherapie (CGT-I) en oplossingsgerichte therapie, aansluitend op hun specifieke doelgroep. In de keuzemodule gaan we ervan uit dat de deelnemers bekend zijn met deze behandelmethodieken, waardoor we dieper op de inhoud van de specifieke behandeling van slaapstoornissen en -problemen in kunnen gaan. 

PioG’s leren o.a. wat ze bij zowel kinderen als (jong)volwassen cliënten kunnen doen bij slapeloosheid, parasomnieën, nachtmerries, het vermoeden op slaapapneu, cliënten met circadiane ritme problematiek, traumagerelateerde slaapproblemen, pavor nocturnus en bij vermoeidheid en slaapproblemen na een medische behandeling of bij NAH. Onderwerpen die verder aan bod komen: informeren en motiveren van je cliënt (en/of diens omgeving) in de behandeling van slaapproblemen. En hoe kun je je collega’s meekrijgen bij het optimaliseren van de slaap van cliënten, zo mogelijk zonder slaapmedicatie

Voor deze module dien je in het bezit te zijn van het protocol: Slaapmakend, Behandelprotocol CGT-I  ( ca. €35) 

GZ differentiatie
V&O/ K&J ( kind en jeugd vanaf 12 jaar) 

Docenten 
Barbara Mulder en Annemarie Persyn

Data en tijden
Dinsdag 3, 10 en 17 juni 
Donderdag 5, 12 en 19 juni
10.00 - 17.00 uur

Locatie
Utrecht, RINO Groep

 

Inhoud

Bijzondere ervaringen in een transdiagnostische context.

Wist je dat ongeveer 25% van de mensen met een borderlinepersoonlijkheidsstoornis stemmen hoort? En meer dan 20% van de mensen met een depressie? Bijzondere belevingen zijn beslist niet voorbehouden aan mensen met een diagnose in het psychosespectrum. Sterker nog, bijzondere belevingen komen zowel in de algemene populatie als binnen de gehele psychiatrie veelvuldig voor. Toch voelen weinig psychologen zich toegerust om deze fenomenen te behandelen terwijl het belang hiervan groot is. Zo blijkt bijvoorbeeld dat stemmen horen bij borderline de kans op automutilatie en suïcide sterk vergroot. Wil jij verdiepende kennis over en vaardigheden om bijzondere belevingen in een transdiagnostische context te kunnen behandelen? Schrijf je dan in voor deze verdiepingsmodule. Voorkennis vanuit het reguliere psychose vak in de GZ-opleiding is wel vereist. Deze module is zowel geschikt voor psychologen binnen de psychosezorg die zich verder willen verdiepen als psychologen die buiten de psychosezorg die bijzondere belevingen willen kunnen begrijpen en behandelen.

In deze drie dagen ga je de diepte in omtrent bijzondere ervaringen. 

Dag 1 gaat over stemmen horen in een transdiagnostische context. Je leert over de prevalentie en hoe deze ervaringen begrepen kunnen worden. Ook zullen we oefenen met het conceptualiseren van stemmen horen en leer je state of the art technieken om stemmen horen transdiagnostisch te behandelen. Er is veel ruimte voor eigen casuïstiek.

Op dag 2 ligt de focus op achterdocht en trauma. Je leert hoe achterdocht en complotten als maatschappelijk fenomeen ontstaan. Ook leer je hoe achterdocht te conceptualiseren en hoe te behandelen. We gaan op pad om buiten ‘exposure walks’ te doen. In de middag ligt de focus op trauma. Je leert over de laatste inzichten aangaande trauma en bijzondere ervaringen, leert hoe deze combinatie te conceptualiseren en we gaan oefenen met het behandelen ervan. 

Dag 3 is een dynamische dag. Het gaat over stigma, cultuur en ervaringsdeskundigheid. Je leert meer over stigma en vooral hoe jij er iets aan kan doen. We gaan het hebben over de invloed van cultuur op klachten, hoe je dit uit kan vragen en hoe er rekening mee te houden in de behandeling. In de middag komt een ervaringsdeskundige haar verhaal vertellen en leren jullie samen met haar over herstel. Er is ruimte voor discussie, vragen en leren hoe eigen ervaringen in te zetten.