De Wvggz biedt de mogelijkheid om verplichte zorg op te leggen aan mensen die door een psychische aandoening een gevaar zijn (de wet spreekt over ‘ernstig nadeel’) voor zichzelf of anderen. Verplichte zorg kan nodig zijn wanneer iemand ondanks de ernst van de situatie uit zichzelf geen vrijwillige zorg accepteert. Het verplicht opleggen van zorg wordt altijd afgewogen tegen het ernstig nadeel dat ontstaat zónder verplichte zorg. Verplichte zorg kan alleen worden opgelegd nadat de rechter dit heeft besloten. Een zorgmachtiging wordt opgelegd.
Hebben medewerkers behoefte aan:
- Opfrissen kennis van veelvoorkomende psychopathologie + actuele symptomen
- Hoe omgaan met moeilijk gedrag van inwoners?
- Hoe omgaan met veiligheid van medewerkers in onvoorspelbare situaties met inwoners?
- Hoe beschrijven van gedrag (ernstig nadeel) van de inwoner en de triage in het verkennend onderzoek als het wordt doorgezet naar de Officier van Justitie?
- Handvatten voor het zorgvuldig en nauwkeurig uitvoeren van triage en de afweging voor wel of niet uitvoeren van verkennend onderzoek na de ontvangen zorgmelding
- Handvatten voor het bejegenen van de inwoner en het herstellen van de relatie
Wel of geen Verkennend Onderzoek na een melding?
De mensen waarover de meldingen gaan, zijn vaak al in beeld bij het team van het WMO-loket. Ook is meestal bekend wat de mogelijkheden voor vrijwillige zorg (nog) zijn.
Bij nieuwe aanmeldingen waarbij verplichte zorg niet van toepassing is, kan preventief zorg worden aangeboden om verslechtering te voorkomen.
Bij iedere melding onderzoeken de Wvggz medewerkers wat er precies aan de hand is.
Is het ernstig en valt de melding inderdaad onder de Wet verplichte GGZ (Wvggz)? Dan voeren de Wvggz medewerkers een verkennend onderzoek uit. Daarbij praten ze onder meer met betrokkenen.
Daarna zijn er twee mogelijkheden:
- Is verplichte zorg niet nodig? Dan verwijzen de Wvggz medewerkers betrokkene op mogelijkheden voor minder zware (vrijwillige) hulpverlening.
- Is het na onderzoek van de Wvggz medewerker aannemelijk dat verplichte zorg nodig is? Dan wordt het VO (verkennend onderzoek) gemotiveerd verstuurd naar de Officier van Justitie, die vervolgens het Wvggz traject voortzet. Alleen de rechter kan verplicht zorg opleggen via een zorgmachtiging.
Zorgmachtiging en consequenties
Zijn er ernstige zorgen, maar is dat niet acuut, dan kan de rechtbank een zorgmachtiging opleggen. De rechter baseert zijn oordeel op het verkennend onderzoek waarin de persoon die het betreft én mensen uit zijn directe omgeving zijn gehoord. Ook advies van de geneesheer-directeur van de ggz-instelling en de officier van justitie wordt meegenomen. Deze laatste baseert het advies mede op de beoordeling van een onafhankelijk psychiater. De rechter geeft alleen een zorgmachtiging af als vrijwillige zorg niet mogelijk is, terwijl zorg wel nodig is om het ernstig nadeel weg te nemen. De zorgmachtiging kan leiden tot verschillende vormen van verplichte zorg, thuis of in een instelling.
Terugkoppelen melding
De wet stelt strenge eisen aan de mogelijkheden voor terugkoppeling over de melding. Alleen de door de wet gedefinieerde essentiële naasten krijgen te horen hoe de melding is opgepakt. Hierbij wordt uiteraard geen privacygevoelige informatie gedeeld. Overige melders ontvangen geen terugkoppeling over het verloop van de melding.
