Onderzoek naar 'Therapeutisch hanteren van de behandelrelatie' onder Gz-psychologen in opleiding

Geen behandeltechniek is denkbaar zonder een therapeutische relatie

3 oktober 2024

Dit onderzoek wordt geleid door klinisch psycholoog Guido Machielsen in samenwerking met dr. Anton Hafkenscheid, prof. dr. Jim van Os en drs. Jakob Lobbrecht. Vooruitlopend op de start van het eigenlijke onderzoek publiceert vakblad GZ-Psychologie in oktober en december 2024 een tweeluik over de ervaringen van 248 cursisten, die deze keuzemodule eerder volgden.

De centrale onderzoeksvraag luidt: hoe kunnen piog’s (Psychologen in opleiding tot Gz-psycholoog) leren de relatie met hun patiënt optimaal te benutten: enerzijds om de psychopathologie van hun patiënt beter te begrijpen, anderzijds om de relatie therapeutisch te hanteren? Het onderzoek bestudeert hoe het oefenen van observatie- en communicatievaardigheden in de module van invloed is op de wijze waarop piogs de therapeutische relatie weten te hanteren op hun opleidingsplek. Er wordt onder andere gekeken of er sprake is van een toename in vaardigheden.
 
Guido Machielsen: ‘Geen behandeltechniek is denkbaar zonder therapeutische relatie. Relationele therapiefactoren blijken zelfs meer invloed te hebben op het slagen of mislukken van behandelingen dan specifieke technieken of methodieken. Zeker als de relatie moeizaam verloopt, zou de focus op wat er in de behandelrelatie gebeurt prioriteit moeten hebben. Anton Hafkenscheid en ik ontwikkelden voor de RINO Groep een keuzemodule om tweedejaars deelnemers te leren de directe interactie tussen patiënt en therapeut meer te benutten als diagnostische informatie en als therapeutisch materiaal’. Deze keuzemodule wordt sinds 2020 aangeboden. Uit RINO-evaluaties blijkt dat de module hoog gewaardeerd wordt door cursisten. Zij geven aan dat de module voorziet in een sterke behoefte om de therapeutische relatie in de BIG-opleiding meer centraal te stellen.

Onderzoeksopzet

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder BIG-deelnemers van de door Hafkenscheid en Machielsen ontwikkelde keuzemodule en verloopt van april 2023 tot naar verwachting november 2025. De methode van onderzoek omvat verschillende benaderingen: 
  • Kwantitatief: Video-opnamen van rollenspellen met een trainingsacteur worden gemaakt voor, direct na, en enkele maanden na het onderwijs. Deze opnamen bieden inzicht in de ontwikkeling van vaardigheden en communicatie over tijd;
  • Kwalitatief: interviews met deelnemers, observaties en discussiegroepen worden gebruikt om een diepgaander inzicht te krijgen in de leerpunten en ervaringen van de deelnemers;
  • Jakob Lobbrecht, klinisch psycholoog in opleiding bij de RINO Groep, volgt een aantal cursisten als behandelaar op hun werkplek bij GGZ-instelling Altrecht. Hij onderzoekt het effect van de keuzemodule die zij volgden op de interactie met hun patiënten.

Kwalitatief onderwijs

De RINO Groep is trots om betrokken te zijn bij dit belangrijke onderzoek. De RINO groep blijft zich inzetten voor hoogwaardig onderwijs dat bijdraagt aan de professionele ontwikkeling van ggz-professionals en de zorg die zij bieden aan hun cliënten. Dit onderzoek heeft de potentie om de kwaliteit van zowel het onderwijs als de ggz-behandelingen significant te verbeteren.
 
Guido Machielsen zou graag ook in gesprek willen met praktijkopleiders. Hij wil horen wat hun visie is op het onderwerp, in het algemeen en in de uitwerking ervan in de opleiding. Daarnaast is hij benieuwd welke aandacht het therapeutisch hanteren van de behandelrelatie volgens de praktijkopleiders krijgt van werkbegeleiders en supervisoren en of dit volgens hen is afgestemd op de behoeften van de opleidelingen.
 
Blijf op de hoogte van de voortgang van dit onderzoek via onze website en nieuwsbrieven. Voor meer informatie kun je ook rechtstreeks contact opnemen met drs. Guido Machielsen via: g.machielsen@hetnet.nl.