Webinar: Gevolgen van corona voor het werk van de klinisch psycholoog

Verschillende experts gingen met elkaar in gesprek over de gevolgen van het coronavirus, de implicaties voor het werkveld en de positionering van de klinisch psycholoog (i.o.). Zij stelden zichzelf en de kijkers kritische vragen, zoals: De huidige aanpak is geen oplossing, hoe zorgen we ervoor dat er goede zorg komt voor mensen die mentale problemen ondervinden als gevolg van de coronacrisis? Kijkend naar alles wat we nu weten, wat zouden we in de toekomst anders moeten doen? Hoe kunnen we de opgedane kennis over digitaal behandelen zo goed mogelijk benutten om toekomstige online behandelingen optimaal in te richten?
 
De panelleden zijn het er unaniem over eens dat er vanuit verschillende hoeken meer aandacht moet komen voor de geestelijke gezondheid van mensen in deze periode. ‘Die corona verslaan we wel’, zei hoogleraar Intensive Care Medicine, Diederik Gommers, ‘Ik maak me meer zorgen over het mentale welzijn van mijn medewerkers. Heb ik volgend jaar nog wel genoeg IC-verpleegkundigen of is iedereen tegen die tijd afgehaakt?’
 
De klinisch psycholoog heeft een belangrijke rol in het agenderen van de geestelijke gezondheid in de huidige tijd, vindt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie. ‘We zijn niet alleen therapeut, maar kunnen ook op hoger niveau iets voor mensen bereiken. We moeten samen meer naar buiten treden, zichtbaar zijn en onze stem laten horen om aandacht te vragen voor belangrijke punten. Durf je bijdrage te leveren als klinisch psycholoog’, aldus Evers.
 
Tom ter Bogt, cultureel psycholoog en hoogleraar popmuziek en jeugdcultuur, vindt ook dat we met elkaar moeten stilstaan bij de positieve gevolgen van de coronacrisis. Zo wordt er onder veel mensen meer saamhorigheid ervaren en ontstaan er hechtere familiebanden, zei hij.
 
Anouk Keizer, universitair docent en onderzoeker naar aanraking en het belang van aanraking ziet ook dat het door de coronacrisis meer geaccepteerd is om te zeggen dat je lichamelijk contact mist: ‘Nu het meer over huidhonger mag gaan en over het belang van aanraking, hoop ik dat daar in de ggz blijvend meer aandacht voor komt.’
 
Durven, lef tonen en leren van de coronacrisis, dat is wat we met elkaar moeten doen.
Want, eigenlijk weten we met elkaar maar weinig over de impact van een langdurige crisis.
 
‘Het gros van onze kennis over crises komt uit flitsrampen’, zei Michel Dückers, bijzonder hoogleraar crises, veiligheid en gezondheid. ‘We weten hoe onze stresslevels reageren op incidentele rampen, maar bij langdurige crisis weten we dat minder. Onze enige referentie is het aardgasgebied in Groningen, waar mensen al zes jaar in onzekerheid leven. Ook daar kwam de sociaalmaatschappelijke aandacht pas later op gang, omdat de problematiek eerst vanuit de traditionele, korte termijn aanpak werd ingevlogen.’
 
Dückers benadrukte dat juist in de veilige, goed georganiseerde landen als Nederland mensen paradoxaal een hoger risico lopen om gezondheidsproblemen te ontwikkelen. ‘Ramp legt kwetsbaarheden bloot, zeker in sociale gelaagdheid. Maar mensen die er het meest onder lijden, hebben we het minst in beeld. We moeten er ook met elkaar voor zorgen dat de systeemwereld met de beste bedoelingen tot de leefwereld doordringt van mensen die ermee te maken hebben.’
 
Volgens ervaringsdeskundige Niki Tacken is het tijd voor herstelfase 3. Zij pleitte tijdens het webinar voor het normaliseren van psychisch lijden als gevolg van de coronacrisis en schreef na afloop van het webinar op haar LinkedIn-pagina dat het tijd is om anders met de crisis om te gaan: ‘We moeten leren leven met corona in plaats van te wachten tot het voorbij is. Het gaat niet weg, het blijft bij ons. En net zoals ik ging leven met – en uiteindelijk zelfs ver voorbij – mijn psychische kwetsbaarheid, zou ik ons dat gunnen met corona.’
 
TIP: bekijk onderstaande video in full screen.

Onze dank gaat uit naar alle sprekers die een bijdrage hebben geleverd aan dit webinar:

• Drs. Nic Vos de Wael: Onderzoeker en beleidsadviseur MIND Landelijk Platform GGz op het gebied van zorg en welzijn.
• Drs. Maryke Wolters-Geerdink: Klinisch psycholoog en manager hulpverlening 113 zelfmoord preventie.
• Prof. dr. Tom ter Bogt: Cultureel psycholoog en hoogleraar popmuziek en jeugdcultuur aan de Universiteit Utrecht.
• Drs. Miriam Goudsmit: Klinisch psycholoog bij OLVG. Namens de Landelijke Vereniging Medische Psychologie.
• Prof. dr. Michel Dückers: Bijzonder hoogleraar crises, veiligheid en gezondheid bij ARQ
• Nationaal Psychotrauma Centrum/Rijksuniversiteit Groningen en programmacoördinator rampen bij Nivel. Zijn leerstoel richt zich op gedachten, gevoelens en gedrag van mensen rondom dreigingen en crisissituaties.
• Dr. Anouk Keizer: Universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht op het gebied van experimentele psychologie.
• Prof. dr. Andrea Evers: Hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden.
• Prof. dr. Diederik Gommers: Hoogleraar Intensive Care Medicine aan het Erasmus Medisch Centrum, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, en OMT-lid.
• Niki Tacken: Zelfregie, ervaringsdeskundige namens MIND. 
• Dr. Barbara Montagne: Klinisch psycholoog, inhoudelijk leidinggevende van de afdeling Psychodiagnostiek Eemland, praktijkopleider van de p-opleiding Eemland, hoofd/senior onderzoeker onderzoekslijn persoonlijkheidsstoornissen GGzCentraal en innovator bij GGzCentraal.
• Prof. dr. Heleen Riper: Hoogleraar eMental-Health aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
• Nagila Koster MSc: Gz-psycholoog in opleiding tot specialist, KP differentiatie.
• Prof. dr. Maartje Schoorl: klinisch psycholoog en bijzonder hoogleraar Beroepsopleidingen tot Psycholoog in de Individuele Geestelijke Gezondheidszorg. Hoofdopleider KP-opleiding bij de RINO Groep.
• Prof. dr. Trudy Mooren: klinisch psycholoog en bijzonder hoogleraar ‘Family Functioning Following Psychotrauma’ aan de Universiteit Utrecht. Hoofdopleider KP-opleiding bij de RINO Groep.
• Maarten Dallinga: freelance journalist en podcaster.