Mensen helpen om op eigen kracht verder te kunnen

‘Als POH-GGZ werk je meer krachtgericht dan klachtgericht. Je bent er niet om mensen te repareren. Integendeel’, zegt Mok. ‘Je kijkt transdiagnostisch samen met de patiënt naar de vragen: Wat heb je nodig en wat wil je? En vervolgens: wat kan iemand wél en hoe gaan we dat doen? Met dit werk ontlast je de huisarts. Je werkt altijd samen, maar bent verder heel zelfstandig, soms zelfs solistisch. Daarom vraagt deze functie om een relevante vooropleiding en zelfstandige behandelervaring.’

Huisarts ontlasten

In den beginne was er de POH, die somatische taken overnam van de huisarts bij patiënten met chronische ziektes als COPD of diabetes mellitus. Chronisch ziek zijn heeft echter altijd een mentale component. Je kunt er bijvoorbeeld neerslachtig van worden. Om ook daarin de huisarts te ontlasten, kwam de POH-GGZ erbij. Vaak een sociaal psychiatrisch verpleegkundige die uitstekend naar ziektebeelden keek.

Functie-en competentieprofiel

De functie kreeg steeds meer invulling in de praktijk. Heel uniform was die echter nog niet. De kentering kwam toen een aantal betrokken organisaties in de gezondheidszorg het eerste functie- en competentieprofiel formuleerde. Het huidige profiel is uitgangspunt van de opleiding bij RINO Groep. De opgedane kennis kun je meteen toepassen, want deelnemen kan alleen in combinatie met een baan of werkervaringsplek in een huisartsenpraktijk.

'Jouw werk is huisartsenzorg bieden voor lichte tot matig ernstige problemen als stress, stemming, spanning en verwerking. Daarbij heb te maken met álle leeftijden, met zowat álle problematieken. Het is ongelooflijk veelzijdig.’

Verdieping en versteviging

Tot nu toe was het onderwijs geheel klassikaal. Vanaf dit jaar is het blended, een combinatie van klassikale lessen en online voorbereidingsopdrachten. Die aanpak moet leiden tot meer verdieping en een steviger theoretische basis. Preciezer gezegd betekent het dat deelnemers praktijkopdrachten maken, elkaar peerfeedback geven en zich verdiepen in de theorie, via literatuur, online video’s of podcasts. De klassikale lessen kunnen hierdoor actiever worden ingericht. Ze krijgen meer dan voorheen verwerkingsopdrachten. Daarmee kunnen ze laten zien dat ze interventies uit bepaalde methodieken die de RINO Groep heeft aangereikt, ook daadwerkelijk hebben toegepast.

Handboek als leidraad

Onderdeel van de literatuur is het Handboek POH-GGZ, waarvan Mok hoofdredacteur is. Het kwam voort uit haar eigen behoefte aan een vakboek met uniforme, evidence based meetinstrumenten en werkwijzen. Zodat POH’s-GGZ alles wat ze doen kunnen uitleggen en verantwoorden, op basis van literatuur en best practices. Mok: ‘De opleiding wordt voortdurend doorontwikkeld, maar het boek geeft je een leidraad voor de meest voorkomende klachten en interventies die je kunt doen.’

Actueel curriculum

‘Het curriculum actualiseren we op basis van het functie-en competentieprofiel en van maatschappelijke ontwikkelingen. Zo is er nu aandacht voor sekse- en genderspecifieke zorg. We hebben te maken met de naweeën van corona, werkdruk doordat meer babyboomers met pensioen gaan, de tendens dat mensen steeds hogere eisen stellen aan zichzelf. Bovendien is er de vraag hoe je je positioneert als POH-GGZ. Je bent immers geen soort psycholoog of soort maatschappelijk werker.’

Stress door ‘de etalage’

Met zoveel mogelijkheden zou je bijna vergeten dat er soms géén interventies nodig zijn. Resoluut stelt Mok: ‘Er wordt vaak gezocht naar verklaringen of labels. We zijn zo’n rijk land, en dan hebben we toch al die stress omdat zoveel aandacht naar ‘de etalage’ gaat. Daarom is het soms je taak om uit te leggen, dat je niet verplicht bent om overal aan mee te doen. Dat het normaal is om niet altijd gelukkig te zijn. Om af en toe te lijden aan het leven en dat daar geen behandeling voor nodig is. Maar wanneer ik zie dat mensen met échte sores weer zin krijgen in het leven en initiatieven nemen, dan heb ik daar veel respect voor. Ik schiet altijd in de lach als iemand zegt: ‘Ik wil je nooit meer zien’. Omdat het betekent dat diegene op eigen kracht verder kan.’