‘Middelengebruik beïnvloedt de effectiviteit van de behandeling’

Interview met Albert Batalla Cases

3 maart 2020
 

Albert Batalla Cases

Psychiater en onderzoeker Albert Batalla Cases werkt in het UMC Utrecht op de afdeling Diagnose en vroege psychose. Op een klinische afdeling en polikliniek gespecialiseerd in patiënten met een vroege psychose, leidt Batalla Cases het Zorgprogramma Middelengebruik & Psychose. Dit programma is erop gericht om patiënten die middelen gebruiken en daarnaast psychische klachten ervaren, van hun middelengebruik af te helpen. Zijn kennis over de samenhang tussen verslaving en psychiatrische stoornissen zet hij bij de RINO Groep in als docent van de eendaagse cursus ‘Specialistische diagnostiek bij verslaving en psychiatrie’. In dit interview geeft hij een voorproefje van de inhoud.

Verslaving in de ggz

Mensen met een verslaving zijn volgens Batalla niet anders dan andere patiënten in de ggz. Een groot deel (40%) van de patiënten in de ggz heeft zelf een verslaving of ooit een verslaving gehad. Als je de rokers daarbij optelt, is dat zelfs 60-70% van de patiënten. ‘Wat wel anders is’, vertelt Batalla Cases: ‘Is dat mensen met een verslaving vaak meer en ernstigere klachten ervaren en vaker terugvallen. Bovendien lijkt de behandeling minder goed te werken. Daardoor hebben deze patiënten vaak een slechtere prognose en kwaliteit van leven.’
 
‘Aan de andere kant’, vervolgt Batalla Cases: ‘Als de verslaving goed behandeld wordt, kan de prognose juist heel gunstig zijn. Vaak spelen de comorbide en het gebruik van middelen als luxerende en onderhoudende factor van het psychisch leiden.’ Tijdens de behandeling is het dan ook cruciaal om de ontwenningsverschijnselen van de verschillende middelen te herkennen, meent Batalla Cases. Deze overlappen namelijk vaak met psychische klachten – denk aan angst, depressie of psychose. Bovendien kunnen bij onvoldoende behandeling complicaties optreden, zoals insulten bij alcoholonthouding.

'Specialistische diagnostiek is nodig bij mensen met psychische klachten die tegelijkertijd een verslaving hebben.'

Albert Batalla Cases

Diagnostiek en behandeling

In de praktijk hoor je vaak dat mensen met psychische problemen die ook een verslaving hebben, eerst aan hun verslaving moeten werken, voordat ze voor hun psychische problemen worden geholpen. Of dat nodig is, hangt volgens Batalla Cases heel erg af van de ernst van de problematiek, zowel van de verslaving als van de psychische klachten. ‘In principe hoeft dit dus niet zo te zijn’, zeg Batalla Cases: ‘Idealiter zou je allebei tegelijk moeten behandelen, bij voorkeur in een zogenaamd geïntegreerde behandeling. Maar, dat is soms lastig in een gescheiden ggz en verslavingszorg.’

Specialistische diagnostiek is nodig bij mensen met psychische klachten die tegelijkertijd een verslaving hebben, omdat het gebruik van middelen de psychische klachten en de effectiviteit van de behandeling kunnen beïnvloeden, vertelt Batalla Cases. ‘Daarom is het van enorm belang dat het middelengebruik goed geïdentificeerd wordt, in kaart wordt gebracht en op tijd wordt aangepakt. Dit voorkomt dat het middelengebruik en de psychische klachten elkaar verergeren in een neerwaartse spiraal.’

Cursus: ‘Specialistische diagnostiek bij verslaving en psychiatrie’

Verpleegkundigen, psychologen, psychiaters, artsen in opleiding tot psychiater, oftewel: alle behandelaren die hun kennis over algemene concepten over verslaving willen opfrissen, hebben volgens Batalla Cases baat bij deze cursus.

‘Tijdens de cursus wordt vooral ingegaan op hoe verslaving eruit ziet en hoe het samenhangt met andere psychiatrische stoornissen. Je doet kennis op van verklaringsmodellen, neurobiologie en genetica. Daarnaast krijg je een overzicht van de intoxicatie- en ontwenningsbeelden van de belangrijkste middelen en leert het samenspel duiden tussen stoornis en verslaving. Dit alles volgens de meest recente wetenschappelijke inzichten over diagnostische en behandelingsoverwegingen bij patiënten met comorbide middelengebruik en psychiatrische klachten’, aldus Batalla Cases.

Benieuwd naar de cursus 'Specialistische diagnostiek bij verslaving en psychiatrie'?

Meer informatie

Meer over Albert Batalla Cases

Albert Batalla Cases heeft een promotie in Hospital Clinic de Barcelona afgerond, over de effecten van cannabis op de hersenen en de effecten in het beloop van psychotische stoornis. Op dit moment is hij betrokken bij verschillende onderzoekslijnen, onder andere bij studies over cannabidiol (CBD) en hoe de genetische aanleg en persoonlijke ervaringen (omgevingsfactoren) het ontstaan en het beloop van middelengebruik en psychische klachten kunnen beïnvloeden. Daarnaast is Batalla Cases hoofddocent in de landelijke opleiding Master in Addiction Medicine (Radboudumc); de opleiding tot verslavingsarts.