‘Het wordt tijd om online therapie echt te gaan omarmen’

Interview met Bart Vemer

27 januari 2020
 

Bart Vemer

Tijdens de e-healthweek 2020 besteden wij extra aandacht aan digitale innovatie in de ggz. Vandaag gingen wij in gesprek met Gz-psycholoog Bart Vemer. Als eerste behandelaar in Nederland opende Vemer jaren geleden een blended behandelpraktijk waarin videobellen centraal staat. Hij ziet een grote toegevoegde waarde van e-health in de geestelijke gezondheidszorg.

In zijn loopbaan was Vemer al vroeg betrokken bij de implementatie van e-health in de psychiatrie, dus toen hij voor vier jaar naar Parijs vertrok was de keuze voor hem snel gemaakt: vanachter zijn beeldscherm gaf hij voortaan therapie aan Nederlandse expats in het buitenland. Intussen is er een tweede online praktijk, gericht op mensen met een milde verslaving. ‘Ik doe in mijn praktijken wat je nu steeds meer ziet: werken met online behandelplatforms gecombineerd met gesprekken. Met de platforms kan de patiënt vanuit huis online modules volgen die passen bij zijn problematiek. Steeds meer psychologen gebruiken die online modules naast de face to face, of zoals in mijn geval, videogesprekken. Blended care maakt langzaam een opmars binnen de geestelijke gezondheidszorg’, aldus Vemer.  

Minder schaamte

Voor de patiënt bieden de online modules en videogesprekken veel voordelen, merkt Vemer. ‘Alleen al het feit dat mensen vanuit hun eigen huis, een veilige omgeving, met hun problemen aan de slag gaan. Ik merk dat mensen minder schaamte hebben, opener durven zijn in online therapie. Je zit ook niet een meter van elkaar af: de afstand lijkt helpend om gemakkelijker te praten over wat er speelt. Bovendien: uit onderzoek blijkt dat er slechts twintig procent blijft hangen van wat een psycholoog zegt. De online modules zijn schriftelijk, waardoor er veel meer van de therapie beklijft. Uit onderzoek moet natuurlijk nog blijken wat de effecten van online therapie precies zijn, maar ik heb vertrouwen in positieve uitkomsten. Ik merk ook dat het aantal drop outs en no shows veel minder is sinds ik online therapie geef.’
 

'Ik merk dat het aantal drop outs en no shows veel minder is sinds ik online therapie geef.'

Bart Vemer

Protocollair werken

Ook voor zichzelf als psycholoog ziet Vemer een grote toegevoegde waarde van online therapie, al dan niet naast face to face gesprekken. ‘Ik merk dat ik makkelijker protocollair kan werken dankzij de online modules; die nemen als het ware dat deel uit handen. Als een patiënt een online module doorloopt, neemt hij automatisch zelf de verantwoordelijkheid en volg je zo een protocol. Het fijne voor de samenwerking met de patiënt is dat je in gesprekken verder in kunt gaan op wat de patiënt online heeft geleerd of gedaan. Ik denk niet dat je door online therapie persoonsgerichter kunt werken of meer maatwerk kan leveren dan in live therapie, maar ik voel persoonlijk wel meer vrijheid om verschillende technieken en methodes toe te passen door blended te behandelen.’

Brede doelgroep

Volgens Vemer is online therapie in principe voor een brede groep patiënten in te zetten, van BGGZ tot SGGZ. Als freelance behandelaar is hij bijvoorbeeld betrokken bij een ggz-instelling waar ze speciaal voor complexe psychiatrische problematiek een online behandelteam hebben opgezet. ‘Online behandelen kan, als de patiënt ervoor openstaat, voor allerlei soorten klachten en problemen. Van ADHD tot burn-out, van autisme tot persoonlijkheidsstoornissen. Zelfs bij psychotische aandoeningen is online therapie mogelijk, mits iemand natuurlijk niet te psychotisch is op het moment van een online gesprek of module’, zegt hij. ‘De adaptatie van patiënten ten opzichte van online therapie is opvallend groot: mensen zijn er echt al meer aan gewend dan wij soms denken. Ze sluiten in een videogesprek ook hypotheken af, hebben video- of chatcontact met hun medisch specialist. Online is steeds normaler.’

Weerstand

Vemer krijgt ook maar zelden een vraag van patiënten over de veiligheid van online therapie. Er zijn inmiddels talloze aanbieders van online behandelplatforms en veilige videosoftware. ‘De ontwikkelingen gaan steeds een beetje sneller. In de ggz lopen we eigenlijk best achter en is er nog veel weerstand. Of men ziet de toegevoegde waarde van blended care niet. We staan voor een revolutie in de zorg, het is zonde om daar weerstand tegen te blijven hebben. Het wordt tijd om e-health te omarmen als manier om de zorg te verbeteren, cliënten beter te bedienen. Ook voor managers en verzekeraars, want die zien e-health nog teveel als manier om geld te besparen. Daar is vooralsnog helemaal geen bewijs voor. Er komen veel wetenschappelijke publicaties aan over de inhoudelijke kant van online therapie, dat zal zeker bijdragen aan het laten varen van weerstand en het zien van e-health als manier om te professionaliseren. Voor nu denk ik: pionier maar gewoon, praat erover met collega’s en geef jezelf de ruimte om nieuwe dingen te leren. Videobellen en online modules: dit is nog maar het begin.’