‘Als hersteldocent kan ik anderen een kijkje geven in iemands hoofd’

Interview met Marie-Jeanne van der Ploeg

18 november 2019
 

Marie-Jeanne van der Ploeg (foto gemaakt door Samen Sterk zonder Stigma)

Marie-Jeanne van der Ploeg is ervaringsdeskundige en hersteldocent bij de RINO Groep. In dit interview vertelt zij over haar ervaring, hoe zij deze inzet als hersteldocent en wat de toegevoegde waarde is van ervaringsdeskundigen in het onderwijs.

‘Eind 2016 ontmoette ik een hersteldocent van de RINO Groep rond een congres waar ik een workshop gaf over leven met gedachten aan zelfdoding. Iets meer dan een jaar later belde zij mij met de vraag of ik interesse had om ook als hersteldocent te werken bij de RINO Groep. Dat telefoontje was een omkeerpunt in mijn proces en mijn leven op dat moment. Het gevoel dat iemand mij zag en erkende wat ik kan, betekende zoveel goeds voor mijn zelfbeeld.’ 

Grijze wolk

‘De eerste keer dat ik te maken kreeg met een depressie was na de geboorte van mijn eerste kind. Binnen een periode van zeventien maanden werd ik voor de tweede keer moeder en kreeg ik ook een tweede postnatale depressie. Dat was voor mij de start van mijn bewust psychisch kwetsbaar zijn.’
 
‘Behalve blijdschap en het geluk over onze twee gezonde kinderen was er in de kraamtijd ook sprake van verdriet en rouw. Dit had te maken met het verlies van mijn schoonmoeder en dreigend verlies van mijn eigen moeder, die ernstig ziek bleek. Omdat ik ben opgegroeid met een mentaliteit van ‘de vuile was hang je niet buiten’, durfde ik niet met anderen te delen hoe het werkelijk met mij ging. Bovendien was er in die tijd weinig begrip voor het feit dat een roze wolk soms ook een grijze wolk kan zijn.’

'Als hersteldocent heb ik een manier gevonden om mijn kennis en ervaring rond mijn kwetsbaarheid in te zetten als kracht.'

Marie-Jeanne

Van acceptatie naar herstel

‘Met de kennis van nu weet ik dat ik toen niet de tijd heb gehad én genomen om voldoende te herstellen en te rouwen. Helaas zijn de depressies mede daardoor chronisch geworden. Dat betekent voor mij dat, door een continue aanwezigheid van een lichte vorm van depressie in de afgelopen dertig jaar, mijn ‘nullijn van welbevinden’ altijd veel lager ligt dan bij andere mensen. Dat is niet erg, want daar heb ik inmiddels heel goed mee leren omgaan. Al komen negatieve gebeurtenissen hierdoor vaak harder binnen en zou ik me soms graag langer en oprechter blij of gelukkig willen voelen.’

‘Ik ben zelf voor het eerst in aanraking gekomen met ‘herstel’ toen ik in 2013 uitviel met een zware burn-out. Ik wilde heel graag heel snel re-integreren op mijn oude werkplek, maar dat lukte niet omdat ik écht eerst moest herstellen. In mijn zoektocht naar zelfacceptatie kwam ik terecht bij een herstelcursus van Steunpunt GGZ Utrecht, waar ik andere ervaringsdeskundigen ontmoette. Praten over- en werken aan herstel binnen deze groep heeft mij ontzettend geholpen, eerst met het accepteren van mijn situatie en vervolgens met de start van mijn herstel.’

Een kijkje in iemands hoofd

‘Als hersteldocent heb ik een manier gevonden om mijn kennis en ervaring rond mijn kwetsbaarheid in te zetten als kracht. Ik kan anderen een kijkje geven in mijn hoofd; vertellen wat mij heeft geholpen in mijn proces, maar ook wat niet. Voor iedere les stem ik af met de methodiekdocent, zodat onze verhalen op elkaar en bij de deelnemers aansluiten. Mijn verhaal bestaat in ieder geval voor een deel uit mijn ervaringen en voor een deel uit mijn herstel. Wat mijn krachten zijn, zit daarin verborgen. Deelnemers worden namelijk na mijn verhaal uitgenodigd om samen met mij mijn krachtenmatrix in te vullen.’
 
‘Tijdens de lessen merk ik dat de deelnemers het fijn vinden om iets te kunnen begrijpen van de processen die zich in het hoofd van iemand met een depressie of suïcidale gedachten kunnen afspelen. Ook merk ik wel eens dat mijn verhaal bij sommige professionals emoties losmaakt. Dat probeer ik in de gaten te houden om op tijd te kunnen vragen of iemand misschien iets nodig heeft. Soms komt iemand na een les zelf nog even naar me toe. Daar sta ik ook voor open.’
 

Ervaringsdeskundigen in onderwijs

‘Ik vind het fantastisch dat de RINO Groep ervaringsdeskundigen inzet in het onderwijs. Naar mijn mening gebeurt dat nu namelijk nog veel te weinig. Want als het om de kwaliteit van de zorgverlening gaat, valt daar op sommige onderdelen nog een wereld mee te winnen.’

‘Er zijn heel veel onderwerpen die niet alleen voorkomen in de ggz, maar in alle lagen van de samenleving. Eenzaamheid is zo’n voorbeeld. Aan onderwijs over dit soort thema’s zou een ervaringsdeskundige een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Als je als professional namelijk niet bekend bent met een bepaalde emotie, kun je het als lastig ervaren iemand op dat stuk goed bij te kunnen staan. Aanvullende inzichten en handvatten vanuit een ervaringsdeskundige kunnen resulteren in een ander soort contact met een cliënt. En dat is waar het uiteindelijk om gaat: oprechte verbinding en in contact zijn met elkaar.’

In samenwerking met MIND zet de RINO Groep zich in om het cliënt- en naastenperspectief beter te verankeren binnen het scholingsaanbod voor professionals die werken met mensen met een psychische kwetsbaarheid.

Meer weten over ons opleidingsaanbod op het gebied van Herstel?