Risicogestuurde zorg geeft betere resultaten bij huiselijk geweld

De zorg voor veiligheid in gezinnen staat maatschappelijk hoog op de agenda. Om tragedies zoveel mogelijk te voorkomen houden veiligheidsregisseurs van de overheid tegenwoordig een oogje in het zeil. Voor de hulpverlener kan dat wel nieuwe uitdagingen opleveren, is de ervaring van Vera Commandeur. ‘Veel professionals voelen zich gemangeld tussen de ouders en de veiligheidsregisseur. Dat is niet alleen vervelend, het belemmert ook de zorg. Om een voorbeeld te geven: als een ouder verdacht wordt van mishandeling, denken veel hulpverleners dat het aangaan van een constructieve relatie met hem of haar in de weg kan staan van het vergroten van de veiligheid in het gezin. Dat kan ertoe leiden dat die ouder wordt verplicht tot een bepaalde behandeling zonder dat goed gekeken wordt of dit passend is bij de specifieke risicofactoren van deze ouder of dit gezin. Zo’n ouder voelt zich onbegrepen en gaat de strijd aan. Dat is niet vreemd: een angstgestuurde aanpak werkt niet.’

In de vingers krijgen
Wat werkt dan wel? ‘Risicogestuurde zorg, waarbij je eerst een goede analyse maakt van welke risico’s nou echt spelen, je een partnerschap aangaat met het gezin en effectief samenwerkt in de keten. Dat is een hele klus! Je moet voortdurend die risico’s in je hoofd houden, terwijl je enerzijds werkt met die ouder die ondanks alles het beste wil voor zijn kind, en anderzijds met de veiligheidsregisseur die eisen stelt of vanuit vooroordelen opereert in plaats van vanuit feiten. Dat moet je heel vaak doen om het in de vingers te krijgen.’

Direct toepasbaar
De opleiding is dan ook sterk praktijkgericht: deelnemers brengen zelf casuïstiek in om mee te oefenen, waardoor wat ze leren direct in hun werk toepasbaar is. Ze leren analyseren welke onveilige factoren er spelen, maar ook welke veilige factoren er zijn en hoe je daar gebruik van kunt maken. Ze doen kennis op van gangbare interventies en ervaren hoe je werkt vanuit partnerschap. ‘Elke hulpverlener zal de spanning herkennen die je voelt in een hoog-risicogezin. De kunst is om die zo concreet mogelijk te benoemen. Alleen dan kun je met het gezin bespreken wat ze anders kunnen doen en zo een beroep doen op hun eigen kracht.’

Lef, volharding en compassie
Dat vraagt allemaal wel een speciaal slag hulpverleners. ‘Lef, volharding en compassie, dat zijn voor mij de belangrijkste eigenschappen die je nodig hebt. Daarnaast moet je zorgvuldig zijn - je analyses onderbouwen, je aanpak baseren op bewezen effectieve methoden.’ Desondanks kun je met deze doelgroep behoorlijk vastlopen. Met de opleiding willen we professionals vooral de gereedschappen meegeven om dat te voorkomen. ‘Ook als je de theorie beheerst, kunnen de systemische krachten in een gezin je in de praktijk lamslaan. Dat is niet nodig als je ze leert herkennen en hanteren. Zodat je niet alleen effectiever kunt werken, maar ook enthousiast kunt blijven voor dit mooie vak.’

__________________________________________________________________________________________________________________

Meer informatie over de opleiding veiligheid in gezinnen met risico's >