Ajax werd deze week kampioen. Op een afgeladen Museumplein zag ik de inhuldiging van het team te midden van zo’n honderdduizend fans. ‘Dit is de 34ste titel en dat heeft een betekenis’, zei De Ligt. ‘Wij willen de landstitel graag aan één iemand opdragen en dat weten jullie allemaal. Voor Appie, voor onze Appie.’ Appie Nouri speelde met rugnummer 34, tot hij anderhalf jaar geleden tijdens een oefenwedstrijd in Oostenrijk in elkaar zakte na een hartstilstand. Hij liep ernstige en blijvende hersenschade op.
Sterfelijkheid
Kracht en kwetsbaarheid. Overwinning en verlies. Ze gingen die middag op het Museumplein hand in hand. En juist die tegenstelling is onlosmakelijk verbonden met ons leven, stelt psycholoog en filosoof Tim Fransen in zijn boek ‘Het leven als tragikomedie’. Want wij mensen zijn ons als enige diersoort bewust van zijn onze eigen sterfelijkheid, van onze eigen kwetsbaarheid. Dat is de tragiek van ons bestaan. We kunnen allerlei mooie dingen beleven, maar we weten ook hoe het afloopt: uiteindelijk blijft er niks van de individuele mens over.Terror Management Theorie
Dat innerlijk conflict vormt onze fundamentele drijfveer. Al onze activiteiten zijn erop gericht om onze eigen sterfelijkheid te overwinnen volgens een theorie uit de sociale psychologie die de Terror Management Theorie wordt genoemd. En dat doen we op allerlei manieren. Denk aan de ontdekking van medicijnen, zoals penicilline, waarmee bacteriële infectieziekten kunnen worden behandeld zodat mensen langer blijven leven.Maar ook door op te gaan in een religieuze gemeenschap of zelfs een voetbalclub. Want jezelf verliezen in een groep, jezelf overstijgen voelt veilig; saamhorigheid als buffer tegen fragiliteit en individuele kwetsbaarheid. Deel uitmaken van een groep met een overstijgend hoger doel geeft ook zin aan het leven; het voorkomt dat je bij de pakken gaat neerzitten bij het besef van je eigen sterfelijkheid.
Sterker dan het lot
Op het museumplein hoorde ik het gonzen: ’Nouri, Nouri, Nouri, Nouri’. Honderdduizenden scandeerden zijn naam. De kwetsbare godenzoon werd omhelsd en opgetild door de massa. Heel even waande iedereen zich sterker dan het lot. Kippenvel en tranen.Bronnen:
- Tim Fransen (2019). Het leven als tragikomedie. Over humor, kwetsbaarheid en solidariteit. Essay voor de maand van de filosofie. Lemniscaat BV.
- Volkskrant: Interview met Tim Fransen in de rubriek 'zin van het leven’
- Terror Magement Theorie