Existentiële (doods)angst, een lacune in de psychoanalyse

Alertheid op doodsangst is belangrijk bij patiënten met psychische klachten of ongeneeslijke ziektes

14 juni 2018

Alertheid op doodsangst is belangrijk bij patiënten met psychische klachten of ongeneeslijke ziektes. Dat schrijft docent Quin van Dam in dit artikel in het Tijdschrift voor Psychoanalyse. Hij vertelt over doodsangst en hoe we als therapeuten moeten leren alert te zijn op de signalen van doodsangst bij anderen en hoe we onze eigen doodsangst onder ogen moeten zien, zodat die geen hindernis opwerpt in het contact. Quin van Dam geeft bij de RINO Groep de cursus Affect Fobie Therapie  (AFT), een korte, integratieve behandeling van een affectfobie, een (onbewuste) angst voor verlangens en gevoelens.

Quin van Dam over behandeling interne (doods)angsten

'Freud meende dat we de dood wel waarnemen, als toeschouwer, maar ons geen denkbeeld kunnen vormen van onze eigen dood: in ons onbewuste heerst de overtuiging dat we onsterfelijk zijn. Omdat de dood geen onderdeel vormt van de bewuste en onbewuste belevingswereld, kunnen we er ook niet bang voor zijn. En als we toch doodsangst ervaren, dan moeten we die angst begrijpen als een afgeleide of secundaire angst en een aanwijzing voor dieperliggende problemen. Deze visie van Freud heeft ervoor gezorgd dat primaire doodsangst niet geïntegreerd is in de psychoanalytische ontwikkelingstheorie en in de klinische praktijk. Daarnaast spelen andere belemmeringen een rol, zoals de eigen doodsangst van therapeuten.'

Open exploratie

'Alertheid op doodsangst is vooral belangrijk bij patiënten met psychische klachten of ongeneeslijke ziektes, en bij ouderen. Wanneer patiënten aangeven te worstelen met verlies en dood, is een open exploratie de eerste stap. Daarna kan de patiënt desgewenst geholpen worden het besef van zijn sterven te integreren in zijn leven. Doel van de existentiële psychoanalytische benadering is om patiënten te helpen om te gaan met deze complexe dualiteit.
Gerichte scholing is noodzakelijk om ons meer vertrouwd te voelen met deze thematiek en deze gesprekken over de dood met onze patiënten te voeren.'

Heb je zelf meer vragen of hulp nodig bij een (doods)angsten? Neem dan contact op met MIND Korrelatie: https://mindkorrelatie.nl. Het landelijke steunpunt voor maatschappelijke problemen.
 

Wil je je verdiepen in de behandeling van een interne fobie zoals doodsangst bij je cliënt?